Cách phân biệt gốm sứ vẽ tay và gốm sứ dán decal
Hoa văn trên gốm sứ Bát Tràng không chỉ là điểm nhấn thẩm mỹ mà còn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá trị sản phẩm. Một số sản phẩm có hoa văn trông giống nhau nhưng giá cả lại rất khác nhau, có thể dao động từ vài trăm nghìn đến hàng chục, trăm triệu. Nguyên nhân chính khiến giá cả chênh lệch lớn như vậy là do một bên là gốm sứ trang trí bằng cách vẽ tay, một bên là gốm sứ công nghiệp dán decal. Hãy cùng Gốm sứ Phúc Lộc Viên Minh tìmh hiểu rõ hơn về hai kỹ thuật trang trí trên để biết tại sao lại có sự chênh lệch này nhé.
1. Gốm sứ vẽ tay là gì?
Gốm sứ vẽ tay là loại gốm được người nghệ nhân trực tiếp vẽ lên xung quanh bề mặt gốm bằng tay.
1.1. Đặc điểm của gốm sứ vẽ tay
Không có hai tác phẩm vẽ tay nào giống hệt nhau
Những sản phẩm gốm sứ vẽ tay rất mịn màng, sắc thái phù hợp, đường nét tự do, phóng khoáng, không gò bó bởi khuôn mẫu, mang đến cho người xem cảm giác tự nhiên, sống động và đầy cảm xúc. Khi được nhìn trực tiếp sản phẩm, hàng vẽ tay thường có chiều sâu nét thanh nét đậm rõ ràng.
Họa tiết vẽ tay không hoàn toàn đồng nhất, mà mang theo dấu ấn riêng của mỗi nghệ nhân. Dù cho những sản phẩm được tạo ra từ những nét vẽ của những người thợ giỏi, lành nghề lâu năm thì có thể khá giống nhau nhưng độ đậm nhạt của từng nét vẫn có sự khác biệt đáng kể.
Yêu cầu cao
Nghệ thuật vẽ tay trên gốm sứ là một hành trình đòi hỏi sự tâm huyết toàn thời gian của người nghệ nhân. Mỗi nét vẽ đều yêu cầu cực cao về kỹ năng vẽ, tính thẩm mỹ và bố cục. Họ phải cẩn trọng chọn lựa màu sắc, bố cục, và tỉ mỉ vẽ từng chi tiết nhỏ nhất, đảm bảo sự hài hòa và cân đối cho tổng thể tác phẩm.
Quy trình vẽ tay đòi hỏi sự kiên nhẫn và chính xác cao. Một sơ suất nhỏ cũng có thể khiến toàn bộ tác phẩm bị hỏng,buộc người nghệ nhân phải bắt đầu lại từ đầu. Do vậy, tỷ lệ lỗi trong quá trình vẽ tay khá cao, dẫn đến chi phí thời gian và công sức bỏ ra cũng cao hơn so với các kỹ thuật trang trí khác.
Mỗi tác phẩm mang một phong cách riêng
Mỗi sản phẩm sẽ là một bản thể “độc nhất vô nhị”. Sự khác biệt về lực tay, góc vẽ, hay thậm chí là tâm trạng của người nghệ nhân trong từng khoảnh khắc đều góp phần tạo nên nét độc đáo riêng biệt cho mỗi tác phẩm.
Chính vì sự độc đáo và tinh xảo mà gốm sứ vẽ tay sở hữu giá trị nghệ thuật và giá trị sưu tầm cao hơn hẳn so với sứ decal sản xuất hàng loạt. Mức giá cao hơn của gốm sứ vẽ tay thể hiện sự trân trọng đối với kỹ thuật vẽ tay truyền thống và tài năng của người nghệ nhân.
1.2. Phân loại gốm sứ vẽ tay
Gốm sứ vẽ tay dưới men
Vẽ dưới men chỉ áp dụng được với các sp men trong suốt như men trắng, men ngọc. Hoa văn sẽ được vẽ trước khi nung sản phẩm để màu bền đẹp theo thời gian. Tuy nhiên do qua lửa nên màu sắc sẽ nhạt, kém tươi và thường không có nhiều màu. Để giữ được màu vẫn tươi phải cần có kỹ thuật tốt và hao tốn nguyên phụ liệu hơn bình thường và những sản phẩm gốm sứ mà có nhiều màu và tươi thì sẽ có giá trị rất cao.
Ưu điểm của cách vẽ này đó là giúp sản phẩm gốm giữ được lâu, có thể dùng để sưu tầm vì độ bền cao.
Gốm sứ vẽ tay trên men
Hoa văn sẽ được vẽ lên sản phẩm gốm sứ đã thành phẩm nhưng cần có bề mặt thô ráp để giữ được màu (thường là gốm xương đất kém nung nhẹ lửa hoặc gốm men rạn, men khô)
Đây là dòng gốm sứ không qua lửa nên vẫn đảm bảo hoa văn rõ nét và tươi mới. tuy nhiên hoa văn vẽ sống kiểu này không có giá trị sưu tầm bởi độ bền màu kém. Sau một thời gian sử dụng sản phẩm gốm sẽ bắt đầu bay màu và mất đi độ sắc nét như ban đầu.
2. Gốm sứ dán decal là gì?
Gốm sứ dán decal là dòng sản phẩm được sản xuất công nghiệp theo dây chuyền tự động. Hầu như không có hoặc có rất ít sự can thiệp từ bàn tay con người trong suốt quy trình sản xuất. Hoa văn trên gốm sứ là miếng decal chịu nhiệt. Nó được thiết kế sẵn theo một khuôn mẫu nhất định.
2.1. Đặc điểm của gốm sứ dán decal
-
Hoa văn giống nhau đến 99,99% giữa các sản phẩm cùng loại
-
Màu sắc thường rực rỡ, rõ nét hơn gốm sứ vẽ tay
- Ở hàng thứ phẩm thấy được vết nối hoa văn chồng lên nhau với các sản phẩm hoa phủ kín.
- Giá thành rẻ hơn sản phẩm gốm sứ vẽ tay
2.2. Phân loại gốm sứ dán decal
Loại dán decal dưới men
Hoa văn decal được dán lên bề mặt gốm, sau đó được phủ men lên trên rồi mới đem đi nung. Tuy nhiên, họa tiết loại decal này thường kém tươi, mờ, không sắc nét. Sờ không thấy vết gờ do hoa văn được ẩn dưới lớp men. Có cảm giác như họa tiết vẽ chìm.
Loại dán decal trên men
Loại nhẹ lửa được dán lên thành phẩm là sản phẩm đã ra lò sau đó hấp lại ở nhiệt độ thấp. Loại này cho màu sắc tươi và hoa văn sắc nét, chạm vào sản phẩm sẽ thấy gờ tay do hoa văn không chìm dưới men.
Ngoài ra, một số nhà sản xuất có phủ thêm một lớp men sống trong suốt lên phần hoa văn decal này để tăng độ bền của hoa văn và cho cảm giác hoa văn chìm dưới men.
Tuy nhiên, nhìn chung loại dán decal này có nhược điểm là không bền màu. Khi sử dụng để đựng đồ ăn uống có thể gây hại cho sức khỏe do lớp decal dễ bị bong tróc. Vì vậy, chỉ nên dùng trong trang trí, không nên sử dụng như đồ dùng hàng ngày.
3. Cách phân biệt gốm sứ vẽ tay và gốm sứ dán decal
Về màu sắc
-
Gốm sứ vẽ tay có màu sắc hài hoà, nhã nhặn và trung tính
-
Gốm sứ dán decal có màu sắc đậm, rõ nét những tạo cảm giác loè loẹt
Về hoa văn
-
Gốm sứ vẽ tay là một bản thể "độc nhất vô nhị", không cái nào giống cái nào với các hoạ tiết có chiều sâu và độ đậm nhạt rõ ràng
-
Gốm sứ dán decal có hoa văn giống nhau y đúc và đều màu giữa các sản phẩm cùng loại do được rập khuôn sẵn. Một số sản phẩm có sự chồng chéo giữa các hoa văn chồng chéo
Về độ gợn bề mặt
-
Gốm sứ vẽ tay hầu như không có hoặc rất ít độ gợn trên bề mặt
-
Gốm sứ dán decal khi sờ vào sẽ cảm nhận thấy độ gợn
Về giá thành
-
Gốm sứ vẽ tay với các sản phẩm chất lượng chính hãng thì giá thành thường khá cao.
-
Gốm sứ dán decal có giá thành rẻ hơn gốm sứ vẽ tay
Từ những thông tin mà Gốm sứ Phúc Lộc Viên Minh vừa cung cấp trên chắc hẳn bạn đọc đã nắm được cách phân biệt gốm sứ vẽ tay và dán decal. Một sản phẩm gốm sứ tốt không chỉ quan trọng về chất liệu, xuất xứ hay thương hiệu, mà các họa tiết, hoa văn trên bề mặt gốm cũng ảnh hưởng rất lớn đến giá trị của sản phẩm. Do đó, người mua cần biết cách phân biệt hai dòng sản phẩm này để tránh gây nhầm lẫn.
Nếu quý khách cần mua các sản phẩm Gốm Sứ Bát Tràng chính gốc, men chuẩn cao cấp, hãy liên hệ ngay với Gốm Sứ Phúc Lộc Viên Minh để được tư vấn nhé.