Men lam là gì? Vì sao lại được ưa chuộng nhiều đến thế?
Gốm Sứ Bát Tràng Men Lam - Viên ngọc quý của làng nghề truyền thống lâu đời, mang đến những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, tinh xảo với giá trị trường tồn cùng thời gian. Men lam là dòng cổ xưa nhất và cũng là dòng phổ biến nhất. Chúng được lòng nhiều người tiêu dùng, không chỉ bởi vẻ đẹp mà giá thành cũng dễ chịu.Hãy cùng Gốm Sứ Phúc Lộc Viên Minh khám phá hành trình huyền bí của Men Lam từ lịch sử, đặc điểm đến ứng dụng trong đời sống hiện đại trong bài viết dưới đây nhé.
1. Men Lam là gì?
Men Lam là men gốm được cộng thêm với gốc màu là ôxít côban, xuất hiện từ thế kỷ XIV, được sử dụng sớm nhất tại làng nghề Bát Tràng. Chất men lam được coi là sự kết hợp tinh hoa giữa “linh hồn” của Đất và nét đẹp thanh cao của Gốm Bát Tràng, vừa sáng bóng vừa đều màu.
Gốm sứ Men Lam bất kể là dùng chất liệu gì, hoa văn đường nét, thời gian nung hay công nghệ chế tác đều cực kỳ tinh tế. Thông qua nặn bùn, làm phôi, in phôi, vuốt phôi (làm cho đường nét phôi sắc sảo), tráng men bên trong, vẽ phôi, xoa men bên ngoài, khoét đáy cho vừa đủ, vẽ kiểu dáng đáy, tráng men đáy, bọc men vừa đủ, hoàn thành tác phẩm sứ thô, nung sứ, mở lò, … hơn mười mấy công đoạn làm việc.
Hồn cốt men Lam được tạo nên từ nguyên liệu chính là cao lanh, trường trách, hạ triệu và đá màu được nghiền mịn và được tôi luyện ở nhiệt độ 1200 – 1300 độ C trong lò nung. Khác biệt với men nâu, men Lam sở hữu lớp áo men trắng bóng bên ngoài, đạt độ thủy tinh hóa cao sau khi nung. Sắc xanh của men Lam trải dài từ xanh chì đến xanh sẫm, xanh đen, mang đến sự đa dạng và tinh tế cho từng sản phẩm.
Dấu ấn Bát Tràng được thể hiện rõ nét qua những nét vẽ phóng khoáng, tự do trên các bình, âu, lọ, chân đèn gốm hoa lam. Dù là phong cảnh hữu tình, hoa lá mượt mà hay hình ảnh rồng uy nghi, tất cả đều được thể hiện một cách sống động dưới ngòi bút của nghệ nhân Bát Tràng.
Men Lam không chỉ đẹp mà còn mang đến nhiều công dụng hữu ích. Chất men này giúp bảo quản thực phẩm, đặc biệt là rau củ quả và thịt cá, giữ trọn vẹn dinh dưỡng và hương vị. Hơn nữa, men Lam còn an toàn cho sức khỏe người sử dụng, là lựa chọn hoàn hảo cho gia đình.
Với những ưu điểm này, men lam được dùng nhiều cho đồ gia dụng như chén, bát, thìa, hũ để làm dưa muối, kim chi, nước mắm, nước tương, rượu, bánh mì, sữa chua, phô mai và nhiều sản phẩm khác. Ngoài ra, men lam là món quà tặng, thờ cúng rất độc đáo và mang nhiều tầng ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
2. Hành trình phát triển của Men Lam
Men Lam là loại gốm xuất hiện vào thế kỷ 14 và được mệnh danh chính là loại men cổ xưa nhất tại lịch sử men gốm của làng nghề Bát Tràng. Tuy nhiên đến thế kỷ 17 trên thị trường đã xuất hiện loại men mới với tên là Men Rạn. Loại men này khiến cho Men Lam điêu đứng và trở nên kém phát triển hơn. Mãi tới thế ký thứ 18 thì các nghệ nhân đã khéo léo kết hợp Men Lam và Men Rạn tạo nên những sản phẩm gốm sứ độc đáo, mới mẻ. Sự kết hợp này đã thổi bùng sức sống cho Men Lam, nó dần được khôi phục, trở lại vị trí đỉnh cao và được yêu thích hơn bao giờ hết.
3. Gốm Sứ Men Lam vì sao mà được ưa chuộng nhiều đến thế?
Men Lam Bát Tràng, viên ngọc xanh lấp lánh giữa dòng chảy lịch sử, không chỉ là một sản phẩm gốm sứ thông thường mà còn là biểu tượng cho tinh hoa văn hóa và nghệ thuật của dân tộc Việt Nam. Trải qua bao thăng trầm, Men Lam vẫn giữ được sức hút mãnh liệt, khẳng định vị trí độc tôn trong lòng những người yêu gốm, yêu sứ bởi nó sở hữu những ưu điểm sau:
Gốm Sứ Men Lam mang vẻ trang trọng, hoài cổ, trường tồn với thời gian
Họa tiết hoa văn vẽ lam trên bề mặt của những bộ sản phẩm gốm sứ Men Lam được làm theo công thức bí truyền bởi các nghệ nhân tài hoa. Công thức ấy được tiếp thu, lưu giữ, biến đổi và phát triển hơn qua hàng trăm năm. Nhờ đó, các chi tiết vẽ lam trên sản phẩm gốm sứ bền màu và trường tồn với thời gian.
Đối với các dòng sản phẩm gốm sứ Men Lam cao cấp, khi sờ vào những họa tiết trên bề mặt, bạn sẽ dễ dàng cảm nhận được độ gợn rất nhỏ do chúng được vẽ hoàn toàn bằng tay. Tuy nhiên điều này hoàn toàn không ảnh hưởng đến thẩm mỹ của sản phẩm.
Mang tính tâm linh
Hơn cả vẻ đẹp ngoại hình, gốm sứ Men Lam Bát Tràng còn ẩn chứa giá trị tâm linh sâu sắc. Từng đường nét, họa tiết đều mang ý nghĩa về sự may mắn, trường tồn và vĩnh cửu. Sắc xanh lam thanh tao tượng trưng cho bầu trời bao la, cho sự bình an và hy vọng.
Chính vì vậy, các sản phẩm gốm sứ Men Lam Bát Tràng được các gia chủ ưa chuộng sử dụng trong việc thờ cúng gia tiên, cầu mong bình an, an khang cho gia đạo. Đồng thời, trưng bày gốm sứ Men Lam trong nhà cũng được xem như thu hút tài lộc, mang đến may mắn và thịnh vượng.
Chất lượng cao cấp, đảm bảo an toàn cho người dùng
Từng bộ sản phẩm Men Lam Bát Tràng đều là kết tinh của nghệ thuật tinh hoa và quy trình chế tác vô cùng tỉ mỉ. Từ khâu chọn đất, tinh tạo, nung đốt đều được thực hiện bởi bàn tay tài hoa của những nghệ nhân gốm lão luyện, gìn giữ bí quyết gia truyền qua hàng trăm năm.
Bộ xương gốm men lam Bát Tràng được chế tác với độ chắc chắn vượt trội, sánh ngang với các dòng sản phẩm cao cấp khác của Bát Tràng. Nhờ vậy, sản phẩm hạn chế tối đa tình trạng sứt mẻ, nứt vỡ thường gặp ở các loại gốm sứ thông thường. Đây chính là điểm ưu việt giúp gốm sứ Men Lam Bát Tràng ghi điểm trong lòng khách hàng so với các chất liệu khác.
Đặc biệt, sản phẩm còn được đánh giá cao bởi tính an toàn tuyệt đối cho sức khỏe và môi trường. Men Lam hoàn toàn không chứa hóa chất độc hại, không gây dị ứng hay kích ứng da, cũng như không gây ra hiện tượng kháng sinh hay kháng men.
Tạo vị thơm ngon tuyệt đối
Sản phẩm Men Lam có tác dụng trong việc lưu giữ và kiến tạo hương vị đồ ăn, thức uống một cách tuyệt vời nhất bởi các sản phẩm gốm sứ Men Lam có khả năng giữ nhiệt tốt, giúp bảo quản hương vị và dưỡng chất trong thực phẩm.
Đa dạng kiểu dáng, màu sắc và giá thành hợp lý
Dù là thương hiệu nổi tiếng nhưng các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng vẫn giữ mức giá hợp lý. Với tay nghề, kinh nghiệm lâu đời của các nghệ nhân, gốm sứ Men Lam được các nghệ nhân chế tác thành nhiều kiểu dáng và màu sắc đa dạng nhưng giá cả lại không hề đắt đỏ. Giá thành hợp lý nên đại đa số người tiêu dùng có thể mua sắm được.
4. Men Lam trong phong thuỷ
Men mang sắc xanh nhạt tựa bầu trời bao la, tượng trưng cho tính THỦY trong ngũ hành sẽ dưỡng gia chủ mang mệnh MỘC và khắc gia chủ mang mệnh HỎA. Gia chủ mang mệnh THỦY, KIM và THỔ cũng hoàn toàn có thể sử dụng mà không lo lắng bị khắc chế bởi nguồn năng lượng tinh tế này.
5. Các bộ sản phẩm gốm sứ Men Lam đẹp mắt
Bộ ấm chén Men Lam
“Miếng trầu là đầu câu chuyện” nhưng đi kèm đó không thể không nhấp thêm một ngụm trà ấm. Bộ ấm chén sứ men lam gắn liền với mọi hoạt động của người dân Việt từ thời xa xưa.
Lục bình sứ Men Lam
Lục bình Bát Tràng, với hình dáng đặc trưng, mang ý nghĩa phong thủy thu và giữ khí cực tốt. Biểu tượng cho sự sung túc về tiền bạc, phát tài, phát lộc, mang đến may mắn và những điều mới mẻ cho cuộc sống.
Từng chi tiết trên lục bình được vẽ công phu, tỉ mỉ, sau đó tráng men màu bóng hoặc rạn cổ, tràm cổ sang trọng - nét đặc trưng độc đáo của gốm Bát Tràng.
Mâm bồng Men Lam Bát Tràng
Bàn thờ gia tiên là nơi thờ cúng thiêng liêng nhất bên trong ngôi nhà. Đây là nơi mà các gia chủ cực kỳ quan tâm và coi trọng. Từ ngàn đời xưa trên bàn thờ gia tiên bao giờ cũng bày mâm ngũ quả. Nhờ có nét đẹp của mâm bồng sứ Men Lam sẽ tạo được tính trang trọng cho nơi linh thiêng này.
Bát hương thờ cúng Men Lam cổ
Cũng như mâm bồng, bát hương Men Lam cổ mang tới màu sắc phong thủy và thờ cúng tâm linh giúp tăng vẻ đẹp chung khi nhìn tổng diện của bàn thờ.
Bình hoa Men Lam
Bình hoa men lam là phụ kiện trang trí độc đáo cho không gian sống. Sản phẩm mang tới vẻ đẹp nghệ thuật tao nhã, đầy sinh động, thổi bùng sức sống cho ngôi nhà.
Từ những thông tin mà Gốm sứ Phúc Lộc Viên Minh vừa cung cấp trên chắc hẳn bạn đọc đã nắm được những kiến thức cơ bản về Men Lam và những sản phẩm gốm sứ Men Lam của Bát Tràng. Gốm sứ Phúc Lộc Viên Minh chúng tôi cung cấp các sản phẩm gốm sứ từ Men Lam như đồ thờ cúng, lọ lục bình, mai bình, bình hút lộc, chén đĩa trang trí, ấm trà với đa dạng kiểu dáng và được chế tác bởi những người nghệ nhân lâu năm.
Nếu quý khách cần mua các sản phẩm Gốm Sứ Bát Tràng chính gốc, men chuẩn cao cấp, hãy liên hệ ngay với Gốm Sứ Phúc Lộc Viên Minh để được tư vấn nhé.